Birinci Ä°zlem
(GebeliÄŸin 14. haftasında veya ilk 14 hafta içerisinde, süresi 30 dakika olmalı)
Öykü Alma
KiÅŸisel bilgilerini alma
-
T.C Kimlik Numarası (biliniyorsa)
-
YaÅŸ (DoÄŸum tarihi)
-
Adres ve telefon numarası
-
Medeni hali
-
Akraba evliliÄŸi/derecesi
-
Birinci derece akraba (kardeÅŸ çocukları arasında)
-
İkinci derece akraba (kardeş torunları arasında)
-
YaÅŸadığı ev tipi,büyüklüÄŸü ve hane halkı sayısı
-
Yaşadığı mekanın alt yapı koşulları; tuvalet, su kaynağı
-
Yaşadığı mekanın elektrik ve ısınma kaynağı
-
EÄŸitim düzeyi
-
Ekonomik kaynakları;
-
Kendi mesleÄŸi ve çalışma durumu
-
EÅŸinin mesleÄŸi ve çalışma durumu
-
Yaşadığı yerin en yakın sağlık kuruluşuna uzaklığı
-
Ulaşım şartları
-
Sosyal güvencesi
Tıbbi öykü alma
-
Kronik sistemik hastalıklar
-
(Diabetes Mellitus, hipertansiyon, kardiyovasküler hastalıklar,
-
kr.böbrek hastalığı, epilepsi, tiroid hastalıkları vb.)
-
GeçirilmiÅŸ veya tedavisi sürmekte olan enfeksiyon hastalıkları
-
(Tüberküloz, Brucella, paraziter hastalıklar, vb)
-
Cinsel Yolla BulaÅŸan Enfeksiyon (CYBE) öyküsü
-
Madde bağımlılığı
-
Toprak vb yeme
-
Psikiyatrik hastalıklar
-
Kan transfüzyonu
-
Talasemi taşıyıcılığı
-
GeçirilmiÅŸ operasyonlar
-
GeçirilmiÅŸ jinekolojik operasyonlar
-
( Histerotomi, myomektomi vb)
-
Ä°laç allerjisi
-
Aile öyküsü
-
(Diabetes mellitus, tekraralayan fetal anomaliler, çift
-
yumurta ikizi vb.)
-
Sürekli kullanmak zorunda olduÄŸu ilaçlar
-
(Antiepileptikler, insülin, antihipertansifler vb).
-
Gebelik öncesi kullanılan aile planlaması yöntemi
Ä°nfertilite mevcut ise süresi, gördüÄŸü tedaviler
Obstetrik öykü (Daha önceki gebelikleri ile ilgili)alma
Bu gebeliği dahil toplam gebelik sayısı ( Gravida)
Daha önceki doÄŸum sayısı (Parite)
YaÅŸayan çocuk sayısı
Son gebeliÄŸin sonlanma tarihi-yeri
Gebenin her gebeliÄŸi ile ilgili öyküsünün ve gebelik sonucunu aÅŸağıdakilere göre irdelenmesi;
-
Doğumların kim tarafından nerede yapıldığı
-
Gebeliklerin sonlanma ÅŸekli ve gebelik haftası (Canlı doÄŸum, ölü doÄŸum, kendiliÄŸinden düÅŸük, isteyerek düÅŸük, ektopik gebelik, mol gebelik)
-
Bebek ölümü ve nedenleri
-
Çocuk ölümü ve nedenleri
-
Prematür doÄŸum
-
Postmatür doÄŸum
-
Ä°kiz veya çoÄŸul gebelik
-
Tekrarlayan birinci trimester düÅŸükleri
-
Tekrarlayan ikinci trimester düÅŸükleri
-
Yasal tahliye ve isteyerek düÅŸük ve komplikasyonları
-
Gebelik sırasında yaşanan komplikasyonlar (Kanama, preeklampsi,eklampsi, gestasyonel diyabet, tromboz, emboli)
-
DoÄŸum sırasında yaÅŸanan komplikasyonlar (Plasentanın erken ayrılması, plasenta previa, makat, transvers ve diÄŸer prezentasyon anomalileri, uzamış doÄŸum eylemi, üçüncü derece perine yırtıkları ve masif kanama, plasentanın elle çıkarılması )
-
DoÄŸumun ÅŸekli (Normal doÄŸum, sezaryen doÄŸum, forseps veya vakumla müdahaleli doÄŸum)
-
DoÄŸum sonrası dönemde yaÅŸanan komplikasyonlar
(Sepsis, kanama, depresyon, meme absesi vb.)
-
Daha önceki canlı doÄŸumlara ait yaÅŸanan komplikasyonlar (Hidrops Fetalis, resüsitasyon veya baÅŸka tedavi almış yenidoÄŸan, kromozomal anomali veya malformasyon, düÅŸük doÄŸum ağırlığı, intrauterin geliÅŸme geriliÄŸi ve makrozomi)
-
Daha önceki canlı doÄŸumlara ait bilgiler (cinsiyeti, doÄŸum ağırlığı, anne sütü alma süresi)
-
Tetanoz toksoid immünizasyon uygulaması
Mevcut gebelik öyküsünü alma
-
Son Adet Tarihi (Son adetin ilk günü)
Son adet tarihine (SAT) göre tahmini doÄŸum tarihi Nagele formülüne göre hesaplanır: Tahmini DoÄŸum Tarihi = SAT -3 ay + 7 gün
Adetleri düzenli olmayan hastalarda gebelik haftasının SAT ile uyuml olmayabileceÄŸi unutulmamalıdır.
Bilinmiyorsa; Ä°lk gebelik testi tarihi
Gebelikten ilk ÅŸüphelendiÄŸi tarih
Fetus hareketlerinin ilk hissedildiÄŸi tarih
ÜYT gebeliÄŸi ise embriyo transfer tarihi
-
Adetlerinin düzeni
-
Beklenen doÄŸum tarihi
-
Gebelik yakınmaları (Bulantı kusma, aşırı tükrük salgılanması, toprak vb.yeme, sık idrara çıkma, meme hassasiyeti, kabızlık, mide yanması, bacaklarda kramplar, nefes darlığı, çarpıntı, halsizlik vb...)
-
Gebelik tehlike iÅŸaretlerine ait yakınmalar (Vajinal kanama, yüksek ateÅŸ, karın aÄŸrısı, solunum güçlüÄŸü veya sık solunum, günlük aktivitelerin gerçekleÅŸtirilememesi)
-
Alışkanlıkların sorgulanması (sigara, alkol, madde bağımlılığı)
-
Kullandığı ilaçlar
Fizik Muayene:
Gebenin boy ve kilosunu ölçünüz.
-
Kan Basıncını ölçünüz ( Sistolik kan basıncının 140, diastolik kan basıncının 90 mmHg altında olması normal kabul edilir).Nabzını sayınız.
-
Ciddi anemi bulgularını kontrol ediniz.
El tırnakları, konjunktiva, ağız mukozasında solukluk, nefes almakta güçlük, 30’un üzerinde solunum sayısı
-
Hastalığı gösteren diÄŸer tehlike iÅŸaretlerini kontrol ediniz.
Nefes darlığı, öksürük, yüksek ateÅŸ vb.
-
GöÄŸüs ve kalp oskültasyonu yapınız.
-
Pretibial ödem tespiti için muayene yapınız.
-
Gebelik haftası ile uterus büyüklüÄŸün uygunluÄŸunu deÄŸerlendirmek için vajinal muayene yapınız.
-
Semptomatik CYBE bulgusu varsa deÄŸerlendiriniz
-
Fetus kalp seslerini deÄŸerlendiriniz. Fetüs kalp atımları fetal steteskop ile 16-20., el Doppleri ile 10-12. haftalardan itibaren duyulabilir.
-
Bebeğin ilk hareketlerini hissetme zamanını kaydetmesini isteyiniz.
-
Uterus büyüklüÄŸü ile gestasyonel hafta arasında uyumsuzluk durumunda sevk ediniz.
Laboratuvar Testleri :
Ä°drar tahlili:
-
Bakteriüri ve proteinüri açısından test çubuÄŸu ile ve mümkünse mikroskobik olarak idrara bakınız.
Kan sayımı veya Hb-Hct ölçümü:
-
Ä°lk izlemde ve sonraki tüm izlemlerde gebenin hemoglobinine bakınız.
Kan grubu tayini:
-
Ä°lk izlemde gebenin ve eÅŸinin kan grubuna Rh uygunsuzluÄŸu açısından mutlaka bakınız. HBs Ag bakınız.
Gebenin semptomlarına göre gereken diÄŸer testler için saÄŸlık kuruluÅŸunda yapılamıyor ise bir üst basamaÄŸa yönlendiriniz.
Gebeye Verilecek Ä°laç DesteÄŸi, Tedaviler ve Bağışıklama:
16. gebelik haftasından itibaren günde 40-60 mg/gün elementer demir preparatı desteÄŸine baÅŸlayınız.
“Gebelere Demir Destek Programı” akış çizelgesini kullanarak destek veya tedavi dozuna karar veriniz.
Tetanoz toksoidi ile aşılamayı yapınız. Tetanoz bağışıklaması 12. haftadan itibaren yapılabilir. Gebenin geç tespit edilebileceÄŸi düÅŸünülürse 4.ayda veya ilk izleminde birinci dozun yapılması uygundur. Aşı takvimine uygun olarak diÄŸer dozlar devam edilir.
GeliÅŸen idrar yolu enfeksiyonu ve diÄŸer enfeksiyonlarla ilgili gereken tedavileri veriniz. Ä°drar yolu enfeksiyonu tedavisinin ardından kontrol izlemde hala enfeksiyon devam ediyorsa bir üst basamaÄŸa sevk ediniz.
Bilgilendirme Ve Danışmanlık:
Gebeliğe bağlı olağan yakınmalar hakkında gebeyi bilgilendiriniz.
-
Yorgunluk
-
Bulantı ve kusma
-
Sık idrara çıkma
-
BaÅŸ dönmesi
-
Varis ve hemoroid
-
Kabızlık
-
Mide yanması
-
Bacaklarda kramplar
-
Nefes darlığı
-
Ciltteki deÄŸiÅŸiklikler
-
Memelerde hassasiyet
-
Meme başındaki glandlarda belirginleşme
-
Kolostrum salınımı
-
Aşırı tükürük salgılanması
-
Toprak vb. yeme
Aşağıdaki konularda gebeye danışmanlık veriniz.
Beslenme ve diyet
Fiziksel aktivite ve çalışma koÅŸulları
Gebelikte cinsel yaÅŸam
Hijyen ve genel vücut bakımı
Ağız ve diş sağlığı
Sigara alışkanlığı
Alkol alışkanlığı ve madde bağımlılığı
Ä°laç kullanımı
Tetanoz toksoid immünizasyonu
Gebelikte tehlike iÅŸaretleri:
Vajinal kan
Konvülziyon (Sara nöbeti gibi kasılmalar)
BaÅŸaÄŸrısı ile beraber görmede bozulma
AteÅŸ ve/veya ciddi güçsüzlük
Ciddi karın ağrısı
Solunum güçlüÄŸü veya sık solunum
Suyunun gelmesi
Yüz, el ve bacaklarda ÅŸiÅŸme
Acil durumlarda gebe ve ailesinin izleyeceÄŸi yöntem konusunda bilgilendirilmesi
DoÄŸum eylemi ve doÄŸum
Doğumun nerede ve kim tarafından yapılacağının planlanması
Emzirme
Postpartum aile planlaması danışmanlığı
Fetal anomaliler, tarama testleri ve USG incelemeleri hakkında bilgilendirme yapınız.
Ä°kinci Ä°zlem
( GebeliÄŸin 18-24. haftaları (tercihan 20-22. haftalar) arasında yapılmalı, süresi 20 dakika olmalıdır.)
Öykü Alma
KiÅŸisel bilgilerini alma
-
İlk izlemin ardından herhangi bir değişiklik olup olmadığını sorgulayınız.
Tıbbi öykü alma
-
Ä°lk izlemde kayıt edilen tıbbi öyküyü gözden geçiriniz.
-
İlk izlemden bu yana oluşan hastalık, kaza, yaralanma, hastaneye yatış varsa sorgulayınız.
Obstetrik öykü (Daha önceki gebelikleri ile ilgili)alma
-
Ä°lk izlemde kayıt edilen obstetrik öyküyü gözden geçiriniz.
Mevcut gebelik öyküsünü alınız.
-
Alışkanlıkları sorgulayarak (sigara, alkol, madde bağımlılığı) kontrol ediniz.
-
İlk izlemden bu yana olan gebelik yakınmalarını sorgulayınız.
(Bulantı kusma, aşırı tükürük salgılanması, toprak vb. yeme, sık idrara çıkma, meme aÄŸrısı, kabızlık, mide yanması, bacaklarda kramplar, nefes darlığı, çarpıntı, halsizlik vb...)
-
İlk izlemden bu yana olan gebelik tehlike işaretlerine ait yakınmaları sorgulayınız.
(Vajinal kanama, kasılma nöbeti, baÅŸ aÄŸrısı ile beraber görmede bulanıklık, yüksek ateÅŸ, karın aÄŸrısı, solunum güçlüÄŸü veya sık solunum, yüz parmak ve bacaklarda ÅŸiÅŸme, fetus hareketlerinin hissedilmemesi, günlük aktivitelerin gerçekleÅŸtirilememesi, suların gelmesi)
-
Demir dışında ilaç alımı varsa kayıt ediniz.
-
Demir alımı ile ilgili yakınması varsa sorgulayınız.
Fizik Muayene:
Gebenin kilosunu ölçünüz.
-
Kan basıncını ölçünüz ve nabzını sayınız.
-
Ciddi anemi bulgularını kontrol ediniz .El tırnakları, konjunktiva, ağız mukozasında solukluk, nefes almakta güçlük, 30’un üzerinde solunum sayısı
-
Hastalığı gösteren diÄŸer tehlike iÅŸaretlerini kontrol ediniz. Nefes darlığı, öksürük, yüksek ateÅŸ vb.
-
GöÄŸüs ve kalp oskültasyonu yapınız. (Hekim Tarafından)
-
Uterus yüksekliÄŸini ölçünüz ve kaydediniz. Uygunsuzluk durumunda (4cm fark varsa) sevk ediniz.
-
Yaygın ödem kontrolünü yapınız.GebeliÄŸin son aylarında ayaklarda hidrostatik basınca baÄŸlı olarak ödem ortaya çıkabilir.
Vücudun üst kısmında (eller, göz kapakları) ödem gözlenmesi preeklampsinin ilk belirtisi olabilir.
-
Diğer sistemik muayenelerini yapınız
(varis, tromboflebit bulguları açısındsan muayene edilir.)
-
Vajinal muayene, karın ağrısı olan gebelerde yapılır. Suyu gelen ve kanaması olan gebelerde ise spekulum muayenesi yapılır. Bu hastalar II. basamakta takip edilir.
-
Semptomatik Cinsel Yolla BulaÅŸan Enfeksiyon bulgusu varsa deÄŸerlendiriniz.
-
Fetüs kalp seslerini uygun teknikle deÄŸerlendiriniz. (Fetal kalp atımı 120-160/dakika olmalı)
Laboratuvar Testleri :
Ä°drar tahlili:
-
Bakteriüri ve proteinüri açısından test çubuÄŸu ile ve mümkünse mikroskobik olarak idrara bakınız.
Kan sayımı veya Hb-Hct ölçümü:
-
Mutlaka her izlemde gebenin hemoglobinine bakınız.
Kan grubu tayini:
-
Ä°lk izlemde bakılmadı ise gebenin ve eÅŸinin kan grubuna Rh uygunsuzluÄŸu açısından mutlaka bakınız. Anne Rh (-), baba Rh (+) ise Ä°ndirekt Coombs Testi yapılmalıdır. Ä°ndirekt Coombs testi sonucu (-) olanlar I.basamakta, (+) olanlar II. basamakta takip edilmelidir.
DiÄŸer muayene ve testler:
-
SaÄŸlık kuruluÅŸunda yapılamıyor ise bir üst basamaÄŸa yönlendiriniz. (Glukoz tarama testi)
-
Bu izlemde Temel Obstetrik Ultrasonografi önerilir. ( Fetus sayısı, fetal kalp atımı, fetal biometrik ölçümler, plasenta lokalizasyonu, amniyotik sıvı miktarı deÄŸerlendirilir.)
Gebeye Verilecek Ä°laç DesteÄŸi, Tedaviler ve Bağışıklama:
BaÅŸlamış olduÄŸunuz, günde 40-60 mg/gün demir preparatı desteÄŸine devam ediniz.
“Gebelere Demir Destek Programı” akış çizelgesini kullanarak destek veya tedavi dozuna karar veriniz.
Gerekiyorsa tetanoz toksoidi ile aşılamanın 20. ve 24. haftalarda birinci ve ikinci dozunun yapılıp yapılmadığını kontrol ediniz.
Bilgilendirme Ve Danışmanlık:
Gebeliğe bağlı yakınmalar hakkında gebeyi bilgilendiriniz.
-
Yorgunluk
-
Bulantı ve kusma
-
Sık idrara çıkma
-
BaÅŸ dönmesi
-
Varis ve hemoroid
-
Kabızlık
-
Mide yanması
-
Bacaklarda kramplar
-
Nefes darlığı
-
Ciltteki deÄŸiÅŸiklikler
-
Mastodini
-
Meme başındaki glandlarda belirginleşme
-
Kolostrum salınımı
-
Aşırı tükrük salgılanması
-
Toprak vb. yeme
Aşağıdaki konularda gebeyi danışmanlık veriniz.
-
Beslenme ve diyet
-
Fiziksel aktivite ve çalışma koÅŸulları
-
Gebelikte cinsel yaÅŸam
-
Hijyen ve genel vücut bakımı
-
Ağız ve diş sağlığı
-
Sigara alışkanlığı
-
Alkol alışkanlığı ve madde bağımlılığı
-
Ä°laç kullanımı
-
Tetanoz toksoid immünizasyonu
-
Gebelikte tehlike iÅŸaretleri:
-
Vajinal kanama
-
Konvülziyon (Sara nöbeti gibi kasılmalar)
-
BaÅŸaÄŸrısı ile beraber görmede bozulma
-
AteÅŸ ve/veya ciddi güçsüzlük
-
Ciddi karın ağrısı
-
Solunum güçlüÄŸü veya sık solunum
-
Suyunun gelmesi
-
Yüz, el ve bacaklarda ÅŸiÅŸme
-
Fetus hareketlerinin hissedilememesi
-
Hızlı kilo alımı
Acil durumlarda gebe ve ailesinin izleyeceÄŸi yöntem konusunda bilgilendirilmesi
DoÄŸum eylemi ve doÄŸum
Doğumun nerede ve kim tarafından yapılacağının planlanması
Emzirme
Postpartum aile planlaması danışmanlığı
Sevk Edilecek Durumlar:
-
Hemoglobinin 7 gr/dl ve altında olması
-
Kanama ve lekelenme olması
-
Preeklampsi belirtileri, hipertansiyon ( 140/90mmHg üzerinde olması, baÅŸlangıç tansiyonunun sistolik 30 veya diastolik 15 mmHg’dan daha fazla yükselmesi) ve/veya proteinüri olması
-
Uterus yüksekliÄŸi deÄŸerlendirildiÄŸinde beklenen haftayla uyumlu olmaması (büyük veya küçük)
-
Gebenin fetus hareketlerini hissetmemesi veya el doppleri ile fetal kalp seslerinin duyulmaması
-
Bir önceki izlemde bakteriüri tespit edilen gebenin tedaviye raÄŸmen bakteriürinin devam ediyor olması
-
Tehlike işaretlerinin varlığı
-
GebeliÄŸe eÅŸlik eden sistemik hastalıkların varlığı (Kalp Hastalığı, Böbrek hastalığı, Diyabet, Astım, Tiroid Fonksiyon Bzk.luÄŸu vb)
Üçüncü Ä°zlem
( GebeliÄŸin 30-32. haftaları arasında yapılmalı, süresi 20 dakika olmalıdır.)
Öykü Alma
Kişisel bilgilerini alınız
İkinci izlemin ardından herhangi bir değişiklik olup olmadığını sorgulayınız.
Tıbbi öykü
-
Ä°lk ve ikinci izlemde kayıt edilen tıbbi öyküyü gözden geçiriniz.
-
İkinci izlemden bu yana oluşan hastalık, kaza, yaralanma, hastaneye yatış varsa sorgulayınız.
Obstetrik öykü (Daha önceki gebelikleri ile ilgili)alma
Ä°lk izlemde kayıt edilen ve ikinci izlemde kontrol edilen obstetrik öyküyü gözden geçiriniz.
Mevcut gebelik öyküsünü alma
-
Alışkanlıkları sorgulayarak (sigara, alkol, madde bağımlılığı) kontrol ediniz.
-
Ä°kinci izlemden bu yana ortaya çıkan gebelik yakınmalarını sorgulayınız.
(Bulantı kusma, aşırı tükürük salgılanması, toprak vb. yeme, sık idrara çıkma, memede hassasiyet, kabızlık, mide yanması, bacaklarda kramplar, nefes darlığı, çarpıntı, halsizlik vb...)
-
Ä°kinci izlemden bu yana ortaya çıkan gebelik tehlike iÅŸaretlerine ait yakınmaları sorgulayınız.
(Vajinal kanama, konvülziyon, baÅŸ aÄŸrısı ile beraber görmede bulanıklık, yüksek ateÅŸ, karın aÄŸrısı, solunum güçlüÄŸü veya sık solunum, yüz parmak ve bacaklarda ÅŸiÅŸme, fetus hareketlerinin hissedilmemesi, günlük aktivitelerin gerçekleÅŸtirilememesi, suyunun gelmesi)
-
Fetus hareketlerinin varlığını sorgulayınız.
-
Demir dışında ilaç alımı varsa kayıt ediniz.
-
Demir alımı ile ilgili yakınması varsa sorgulayınız.
Fizik Muayene:
Gebenin kilosunu ölçünüz.
-
Kan basıncını ölçünüz ve nabzını sayınız.
-
Ciddi anemi bulgularını kontrol ediniz
El tırnakları, konjunktiva, ağız mukozasında solukluk, nefes almakta güçlük, 30’un üzerinde solunum sayısı
-
Hastalığı gösteren diÄŸer tehlike iÅŸaretlerini kontrol ediniz.Nefes darlığı, öksürük, yüksek ateÅŸ vb.
-
Uterus yüksekliÄŸini ölçünüz ve kaydediniz.
-
ÇoÄŸul gebelik varsa karın palpasyonu ve oskültasyonu ile tespit edilmesi
-
Yaygın ödem kontrolünü yapınız.
GebeliÄŸin son aylarında alt ekstremitede hidrostatik basınca baÄŸlı olarak ödem ortaya çıkabilir. Vücudun üst kısmında (eller, göz kapakları) ödem gözlenmesi preeklampsinin ilk belirtisi olabilir.
-
Diğer sistemik muayenelerini yapınız (Varisler, tromboflebit bulguları vb)
-
Meme muayenesini yapınız.
-
Semptomatik CYBE bulgusu varsa deÄŸerlendiriniz.
-
Fetus kalp seslerini el Doppleri veya fetal steteskop ile değerlendiriniz. (Fetal kalp atımı 120-160/dakika olmalı)
Laboratuvar Testleri :
Ä°drar tahlili:
-
Bakteriüri ve proteinüri açısından test çubuÄŸu ile ve mümkünse mikroskobik olarak idrara bakınız
Kan sayımı veya Hb-Hct ölçümü:
-
Mutlaka gebenin hemoglobinine bakınız.
Kan grubu tayini:
-
Ä°lk iki izlemde bakılmadı ise gebenin ve eÅŸinin kan grubuna Rh uygunsuzluÄŸu açısından mutlaka bakınız.
Gebenin semptomlarına göre gereken diÄŸer testler için saÄŸlık kuruluÅŸunda yapılamıyor ise bir üst basamaÄŸa yönlendiriniz.
4. Gebeye Verilecek Ä°laç DesteÄŸi, Tedaviler ve Bağışıklama:
BaÅŸlamış olduÄŸunuz, günde 40-60 mg demir preparatı desteÄŸine devam ediniz..
“Gebelere Demir Destek Programı” akış çizelgesini kullanarak destek veya tedavi dozuna karar veriniz.
Tetanoz toksoidi ile aşılamanın iki dozunun da yapılıp yapılmadığını kontrol ediniz.
GeliÅŸen idrar yolu enfeksiyonu ve diÄŸer enfeksiyonlarla ilgili gereken tedavileri veriniz.
Bilgilendirme Ve Danışmanlık:
Gebeliğe bağlı yakınmalar hakkında gebeyi bilgilendiriniz.
-
Yorgunluk
-
Bulantı ve kusma
-
Sık idrara çıkma
-
BaÅŸ dönmesi
-
Varis ve hemoroid
-
Kabızlık
-
Mide yanması
-
Bacaklarda kramplar
-
Nefes darlığı
-
Ciltteki deÄŸiÅŸiklikler
-
Memede hassasiyet
-
Meme başındaki glandlarda belirginleşme
-
Kolostrum salınımı
-
Aşırı tükürük salgılanması
-
Toprak vb. yeme
Aşağıdaki konularda gebeyi danışmanlık veriniz.
-
Beslenme ve diyet
-
Fiziksel aktivite ve çalışma koÅŸulları
-
Gebelikte cinsel yaÅŸam
-
Hijyen ve genel vücut bakımı
-
Ağız ve diş sağlığı
-
Sigara alışkanlığı
-
Alkol alışkanlığı ve madde bağımlılığı
-
Ä°laç kullanımı
-
Tetanoz toksoid immünizasyonu
-
Gebelikte tehlike iÅŸaretleri:
Vajinal kanama
Konvülziyon (Sara nöbeti gibi kasılmalar)
BaÅŸaÄŸrısı ile beraber görmede bozulma
AteÅŸ ve/veya ciddi güçsüzlük
Ciddi karın ağrısı
Solunum güçlüÄŸü veya sık solunu
Suyunun gelmesi
Yüz, el ve bacaklarda ÅŸiÅŸme
Fetus hareketlerinin hissedilememesi
Hızlı kilo alımı
Acil durumlarda gebe ve ailesinin izleyeceÄŸi yöntem konusunda bilgilendirilmesi
Erken doÄŸum eylemi (rahim kasılmalarının düzenli ve kuvvetli gelmesi, kanamanın buna eÅŸlik etmesi, niÅŸan gelmesi) konusunda gebenin bilgilendirilmesi
DoÄŸum eylemi ve doÄŸum
Doğumun nerede ve kim tarafından yapılacağının planlanması
Emzirme
Postpartum aile planlaması danışmanlığı
Sevk Edilecek Durumlar:
-
Hemoglobinin 7 gr/dl ve altında olması
-
Kanama ve lekelenme olması
-
Preeklampsi belirtileri, hipertansiyon ve/veya proteinüri olması
-
Uterus yüksekliÄŸinin (fundus – pubis mesafesi) beklenen haftaya göre büyük veya küçük olması ( +4cm.)
-
Gebenin fetus hareketlerini hissetmemesi veya el Doppleri ile fetal kalp seslerinin duyulmaması
-
Bir önceki izlemde bakteriüri tespit edilen gebenin tedaviye raÄŸmen bakteriürinin devam ediyor olması
-
Tehlike işaretlerinin varlığı
-
ÇoÄŸul gebelik ÅŸüphesi olması (DoÄŸrulamak ve doÄŸumu planlamak üzere)
-
GebeliÄŸe eÅŸlik eden sistemik hastalıkların varlığı (Kalp Hastalığı, Böbrek hastalığı, Diyabet, Astım, Tiroid Fonksiyon Bzk.luÄŸu vb)
Dördüncü Ä°zlem
(GebeliÄŸin 36-38. haftaları arasında yapılmalı, süresi 20 dakika olmalıdır.)
Öykü Alma
Kişisel bilgilerini alınız
Üçüncü izlemin ardından herhangi bir deÄŸiÅŸiklik olup olmadığını sorgulayınız.
Tıbbi öykü alma
-
Ä°lk üç izlemde kayıt edilen tıbbi öyküyü gözden geçiriniz.
-
Ä°lk üç izlemden bu yana oluÅŸan hastalık, kaza, yaralanma, hastaneye yatış varsa sorgulayınız.
Obstetrik öykü (Daha önceki gebelikleri ile ilgili)alınız.
Obstetrik öykünün son kez gözden geçiriniz.
Mevcut gebelik öyküsünü alma
-
Alışkanlıkları sorgulayarak (sigara, alkol, madde bağımlılığı) kontrol ediniz.
-
Üçüncü izlemden bu yana ortaya çıkan gebelik yakınmalarını sorgulayınız.
(Karın aÄŸrısı, kasılmalar, bulantı kusma, ptializm, pika, sık idrara çıkma, memede hassasiyet, kabızlık, mide yanması, bacaklarda kramplar, nefes darlığı, çarpıntı, halsizlik vb…)
-
Üçüncü izlemden bu yana ortaya çıkan gebelik tehlike iÅŸaretlerine ait yakınmaları sorgulayınız.
(Vajinal kanama, konvülziyon, baÅŸ aÄŸrısı ile beraber görmede bulanıklık, yüksek ateÅŸ, karın aÄŸrısı, solunum güçlüÄŸü veya sık solunum, yüz parmak ve bacaklarda ÅŸiÅŸme, fetus hareketlerinin hissedilmemesi, kostovertebral açı hassasiyeti günlük aktivitelerin gerçekleÅŸtirilememesi, suların gelmesi)
-
Fetus hareketlerinin varlığını sorgulayınız.
-
Demir dışında ilaç alımı varsa sorgulayınız
-
Demir alımı ile ilgili şikayeti varsa sorgulayınız
Fizik Muayene:
-
Gebenin kilosunu ölçünüz.
-
Kan basıncını ölçünüz ve nabzını sayınız.
-
Ciddi anemi bulgularını kontrol ediniz
El tırnakları, konjunktiva, ağız mukozasında solukluk, nefes almakta güçlük, 30’un üzerinde solunum sayısı
-
Hastalığı gösteren diÄŸer tehlike iÅŸaretlerini kontrol ediniz.
Nefes darlığı, öksürük, yüksek ateÅŸ vb.
-
Uterus yüksekliÄŸini ölçünüz ve kaydediniz.
-
Fetusun gelen kısmı ve pozisyonunun deÄŸerlendirilmesi açısından Leopold manevralarını yapınız.
-
ÇoÄŸul gebelik varsa karın palpasyonu ve oskültasyonu ile tespit edilmesi
-
Yaygın ödem kontrolünü yapınız.
GebeliÄŸin son aylarında alt ekstremitede hidrostatik basınca baÄŸlı olarak ödem ortaya çıkabilir. Vücudun üst kısmında (eller, göz kapakları) ödem gözlenmesi preeklampsinin ilk belirtisi olabilir.
-
Diğer sistemik muayenelerini yapınız (varisler, tromboflebit bulguları vb)
-
Meme muayenesini yapınız.
-
Semptomatik CYBE bulgusu varsa deÄŸerlendiriniz.
-
Fetus kalp seslerini el Doppleri veya fetal steteskop ile değerlendiriniz. ( Fetal kalp atımı 120-160/dakika olmalı)
-
Obstetrik deÄŸerlendirme amaçlı vajinal muayene yapınız (pelvik yapı, serviks, prezente olan kısım)
Laboratuvar Testleri :
Ä°drar tahlili:
-
Bakteriüri ve proteinüri açısından test çubuÄŸu ile ve mümkünse mikroskobik olarak idrara bakınız.
Kan sayımı veya Hb-Hct ölçümü:
-
DoÄŸuma hazırlık açısından mutlaka gebe hemoglobinine bakınız.
Gebeye Verilecek Ä°laç DesteÄŸi, Tedaviler ve Bağışıklama:
BaÅŸlamış olduÄŸunuz, günde 40-60 mg demir preparatı desteÄŸine devam ediniz..
“Gebelere Demir Destek Programı” akış çizelgesini kullanarak destek veya tedavi dozuna karar veriniz.
GeliÅŸen idrar yolu enfeksiyonu ve diÄŸer enfeksiyonlarla ilgili gereken tedavileri veriniz.
Bilgilendirme Ve Danışmanlık:
Gebeliğe bağlı yakınmalar hakkında gebeyi bilgilendiriniz.
-
Yorgunluk
-
Bulantı ve kusma
-
Sık idrara çıkma
-
BaÅŸ dönmesi
-
Varis ve hemoroid
-
Kabızlık
-
Mide yanması
-
Bacaklarda kramplar
-
Nefes darlığı
-
Ciltteki deÄŸiÅŸiklikler
-
Meme hassasiyeti
-
Meme başındaki glandlarda belirginleşme
-
Kolostrum salınımı
-
Aşırı tükürük salgılanması
-
Toprak vb. yeme
Aşağıdaki konularda gebeyi danışmanlık veriniz.
-
Beslenme ve diyet
-
Fiziksel aktivite ve çalışma koÅŸulları
-
Gebelikte cinsel yaÅŸam
-
Hijyen ve genel vücut bakımı
-
Ağız ve diş sağlığı
-
Sigara alışkanlığı
-
Alkol alışkanlığı ve madde bağımlılığı
-
Ä°laç kullanımı
-
Tetanoz toksoid immünizasyonu
-
Gebelikte tehlike iÅŸaretleri: *
-
Vajinal kanama
-
Konvülziyon (Sara nöbeti gibi kasılmalar)
-
BaÅŸaÄŸrısı ile beraber görmede bozulma
-
AteÅŸ ve/veya ciddi güçsüzlük
-
Ciddi karın ağrısı
-
Solunum güçlüÄŸü veya sık solunum
-
Sularının gelmesi
-
Yüz, el ve bacaklarda ÅŸiÅŸme
-
Fetus hareketlerinin hissedilememesi
-
DoÄŸum eylemi ve doÄŸum *
-
Doğumun nerede ve kim tarafından yapılacağının planlanması *
-
Emzirme *
-
Postpartum aile planlaması danışmanlığı *
*Özellikle bu konulardaki danışmanlıkların verilmesi bu haftalardaki izlem için önceliklidir.
*40. haftaya kadar doÄŸum gerçekleÅŸmezse gebenin doÄŸumun yapılacağı saÄŸlık kuruluÅŸuna hemen baÅŸvurması konusunda bilgi verilmelidir.
Sevk Edilecek Durumlar:
-
Hemoglobinin 7 g/dl ve altında olması
-
Kanama ve lekelenme olması
-
Preeklampsi belirtileri, hipertansiyon ve/veya proteinüri olması
-
Gebenin fetus hareketlerini hissetmemesi veya el Doppleri ile fetal kalp seslerinin duyulmaması
-
Bir önceki izlemde bakteriüri tespit edilen gebenin tedaviye raÄŸmen bakteriürinin devam ediyor olması
-
Tehlike işaretlerinin varlığı
-
ÇoÄŸul gebelik ÅŸüphesi olması (DoÄŸrulamak ve doÄŸumu planlamak üzere)
-
Makat prezentasyonu ÅŸüphesi
-
GebeliÄŸe eÅŸlik eden sistemik hastalıkların varlığı (Kalp Hastalığı, Böbrek hastalığı, Diyabet, Astım, Tiroid Fonksiyon BozukluÄŸu vb)